Schijnheiligheid: het masker dat echte verbinding in de weg staat

19 jun 2025

Schijnheiligheid: het verschil tussen schijn en echtheid in vriendschap

We kennen allemaal mensen die zich vriendelijk en behulpzaam voordoen, maar waarvan je later ontdekt dat hun woorden niet stroken met hun daden. Misschien zijn we zelf ook wel eens schijnheilig geweest, bewust of onbewust. Schijnheiligheid, of hypocrisie, is een fenomeen dat overal opduikt: op de werkvloer, in vriendschappen, en zelfs in vrijwilligersverband of gemeenschapsinitiatieven. En juist daarom verdient het een plek in de blogs van Hobbypartner.be, waar echte, oprechte verbinding centraal staat.

Illustratie van een glimlachende vrouw naast een toneelmasker, als symbool voor schijnheiligheid en verborgen bedoelingen in sociale interacties.

Wat is schijnheiligheid eigenlijk? (Synoniem = huichelarij)

Schijnheiligheid betekent dat iemand zich beter, eerlijker of deugdzamer voordoet dan hij of zij werkelijk is. Het gaat om het verschil tussen woorden en daden. Iemand die anderen veroordeelt voor bepaald gedrag, maar zich er zelf ook schuldig aan maakt, vertoont schijnheilig gedrag. Net zoals iemand die zich vriendelijk opstelt, maar met verborgen agenda’s werkt.

Het gedrag is vaak subtiel. Denk aan mensen die steeds goede raad geven, maar deze zelf niet opvolgen. Of mensen die zich spiritueel, tolerant of sociaal geëngageerd voordoen, maar intussen anderen buitensluiten of manipuleren.

Waarom is schijnheiligheid zo schadelijk voor verbinding?

Bij Hobbypartner draait alles rond oprechte ontmoeting, respectvolle communicatie en gelijke intenties. Wanneer iemand een sociale rol speelt of zichzelf mooier voordoet om sympathie, bevestiging of invloed te krijgen, ontstaat er een onechte dynamiek. Dit ondermijnt:

  • het vertrouwen dat nodig is om écht jezelf te kunnen zijn;
  • de veiligheid in een groep of gesprek;
  • en het gevoel van wederkerigheid in contact.

Mensen voelen instinctief aan wanneer er ‘iets niet klopt’. Zelfs als ze het gedrag niet meteen kunnen benoemen, zorgt huichelarij voor afstand.

Waarom vertonen mensen schijnheilig gedrag?

Vaak ligt hier geen pure slechtheid achter, maar onzekerheid of sociale druk. Mensen willen erbij horen, geaccepteerd worden of indruk maken. In een wereld waarin perfectie wordt verwacht, is het verleidelijk een masker op te zetten. Ook het verlangen om conflicten te vermijden kan leiden tot dubbel gedrag.

Maar net dan is zelfkennis zo belangrijk. Wie leert herkennen waarom hij zich anders voordoet dan hij is, kan ook leren om met meer mildheid, helderheid en eerlijkheid naar buiten te treden.

Niet alle onwaarheden komen voort uit schijnheiligheid. Soms vertellen mensen kleine leugens om een ander te sparen of de sfeer goed te houden. Maar ook ‘leugentjes om bestwil’ kunnen, hoe goed bedoeld ook, echte verbinding ondermijnen. Lees meer over de impact van goedbedoelde leugens.

Wat kun jij doen om oprechter te verbinden?

  • Wees eerlijk over wat je voelt en denkt, zonder anderen te willen pleasen.
  • Erken je eigen kwetsbaarheden, in plaats van ze te maskeren met sociale perfectie.
  • Durf ook anderen te bevragen als hun gedrag verwarrend aanvoelt – op een respectvolle manier.
  • Laat oordelen los – schijnheiligheid komt vaak voort uit angst. Door mild te reageren, help je ook de ander om meer zichzelf te zijn.

Tot slot

Huichelarij is geen onderwerp dat met de vinger wijst, maar een uitnodiging tot reflectie. Want we hebben allemaal blinde vlekken. Door ze eerlijk onder ogen te zien, versterken we net het soort verbondenheid waar Hobbypartner voor staat: eerlijk, zacht, en menselijk.

“Echte verbinding vraagt geen perfectie, maar de moed om je masker af te zetten.”

Dit artikel maakt deel uit van een reeks. Ontdek ook de andere blogs  in het thema ‘ Communicatie & wederkerigheid ‘ die hier nauw bij aansluiten.

➤ Ontdek ook de blog over hoe omgaan met schijnheilige mensen  (bron: neledeboeck.be)

Hobbypartner : Samen beleven, samen verbinden