Dominantie herkennen en grenzen stellen in sociale relaties
Dominantie is een krachtig en veelzijdig begrip. In de ene context wordt het geprezen als een uiting van daadkracht en leiderschap, in de andere context werkt het verstikkend en destructief. Bij Hobbypartner willen we mensen helpen bij het bouwen van gezonde, gelijkwaardige contacten – zowel in vriendschap als bij gezamenlijke interesses. Daarom is het belangrijk om het thema ‘dominantie’ bespreekbaar te maken: wat is het precies, en hoe ga je ermee om?
Wat is dominantie? (Synoniemen : overheersing, de overhand hebben..)
Overheersing betekent dat iemand (of iets) meer invloed of controle heeft dan anderen. Soms uit zich dat in leiding nemen of initiatief tonen, maar het kan ook leiden tot het onderdrukken van anderen – bewust of onbewust.
We onderscheiden meerdere vormen:
- Fysieke : met kracht of intimidatie een ander onder druk zetten.
- Sociale : manipuleren, buitensluiten, roddelen of misbruik maken van een machtspositie.
- Verbale : altijd het laatste woord hebben, discussies overheersen of anderen overschreeuwen.
- Passieve : achterhouden van informatie, subtiele sabotage of stilzwijgende druk.
Soms is het overduidelijk. Soms is het heel subtiel. Maar in beide gevallen kan het een connectie ondermijnen.
Wanneer wordt overheersing problematisch?
Dominantie wordt problematisch wanneer:
- mensen geen ruimte meer ervaren om hun mening te geven;
- gevoelens worden genegeerd of gebagatelliseerd;
- één persoon altijd in het middelpunt staat;
- afspraken vooral de ander ten goede komen;
- grenzen niet worden gerespecteerd.
Bij Hobbypartner gaat het om verbinding in vrijheid, en die kan alleen ontstaan in een sfeer van wederzijds respect.
Grenzen stellen: “Hier woon ik, daar woon jij”
Grenzen stellen is essentieel om jezelf te beschermen tegen overheersing. De uitspraak “hier woon ik, daar woon jij” is daarbij krachtig: “Ik ben verantwoordelijk voor mijn behoeften, en de ander voor de zijne.”
Grenzen stellen gaat niet over hardheid, wel over helderheid. Het vraagt oefening en zelfvertrouwen om ruimte in te nemen zonder jezelf te verliezen.
Enkele tips:
- Erken dat jouw mening telt, ook als die verschilt.
- Observeer gedragingen zonder meteen te oordelen.
- Durf uit te spreken wat je nodig hebt, zonder verwijt.
- Herken het verschil tussen daadkracht en onderdrukking.
Dominantie of manipulatief gedrag in sociale relaties
In elke groep of relatie ontstaat er een dynamiek van geven en nemen. Een dominante persoon hoeft niet per definitie slecht te zijn – zolang er openheid en bereidheid is tot dialoog. Het wordt pas schadelijk wanneer de balans langdurig zoek is.
Op Hobbypartner draait het niet om wie de meeste indruk maakt, maar om wie oprecht wil verbinden. In een gezonde uitwisseling van ideeën, voorkeuren en ervaringen is geen plaats voor het overheersen van de ander.
Dit artikel maakt deel uit van een reeks. Ontdek ook de andere blogs in het thema ‘ Communicatie & wederkerigheid ‘ die hier nauw bij aansluiten.
➤ Wil je meer inzicht in wat dominantie betekent en hoe je ermee omgaat? Deze externe blog van Liberi belicht het van meerdere kanten.
Hobbypartner : Samen beleven , samen verbinden