Omschrijving van de waarheid in pacht hebben
“De waarheid in pacht hebben” is een Nederlandse uitdrukking die betekent dat iemand pretendeert de enige te zijn die de waarheid bezit of alles weet, vaak op een pedante manier. Het impliceert dat men arrogant is en anderen hun mening of visie niet erkent.
De uitdrukking is afgeleid van het idee van “in pacht hebben”, wat betekent dat men iets in bezit of beheer heeft, in dit geval de waarheid of wijsheid. De uitdrukking is afgeleid van het idee van “in pacht hebben”, wat betekent dat men iets in bezit of beheer heeft, in dit geval de waarheid of wijsheid.
De waarheid loslaten – anders dan de waarheid in pacht hebben
In gesprekken, discussies en relaties komt het vaak terug: de neiging om ons gelijk te willen halen. Om de ander te overtuigen van hoe wij het zien. Dat is menselijk – want jouw waarheid voelt vaak als dé waarheid. Het is hoe jij de wereld beleeft, en dat maakt ze voor jou volkomen echt. Maar wat als we beseffen dat er niet één waarheid bestaat?
Mijn waarheid is niet de jouwe
De uitdrukking “de waarheid in pacht hebben” betekent dat iemand stelt dat hij of zij als enige weet wat waar is. Vaak gepaard met een zekere stelligheid, een toon van overtuiging – en soms zelfs minachting voor wie het anders ziet.
Maar niemand ziet de wereld objectief. We filteren ervaringen door onze opvoeding, onze waarden, onze wonden en overwinningen. Wat voor jou logisch is, voelt voor een ander als een aanval. Wat voor jou liefdevol advies is, ervaart een ander als bemoeienis. Dezelfde situatie, totaal andere beleving. Is de ene dan waarachtiger dan de andere?
Helpende intenties, verwarrend effect
Vaak komt die drang om iets “recht te zetten” of om de ander te adviseren uit oprechte betrokkenheid:
“Als ik jou was, dan zou ik…”
Of zelfs: “Je moet écht…”
Zeker als je geeft om de ander, wil je helpen. Maar als je vergeet dat jij die ander niet bént, wordt je waarheid dwingend. Onbedoeld neem je het perspectief van de ander over, zonder echt te luisteren. En dat leidt zelden tot echte verbinding.
Wijsheid is weten dat je het niet weet – dat is anders dan de waarheid in pacht hebben
Je kunt met iemand exact hetzelfde meemaken en daar totaal verschillende conclusies uit trekken. Wie hard praat, is voor de één enthousiast – voor de ander agressief. Een trage reactie op een bericht voelt voor de één als desinteresse, voor de ander als zorgvuldigheid.
We interpreteren constant. Op basis van eerdere ervaringen, cultuur, temperament, patronen. En net daarom is het goed om je bewust te zijn: de ander leeft in een andere binnenwereld.
Door dat besef ontstaat ruimte. Ruimte om te luisteren zonder in te vullen. Ruimte om te verbinden zonder te corrigeren. Ruimte om samen op zoek te gaan naar wat werkt – zonder te strijden over wie er ‘juist’ is.
Van invullen naar ontdekken
Relaties worden rijker als je niets op voorhand invult. Niet over de ander, niet over jezelf. Een leeg hoofd en een open hart maken plaats voor nieuwsgierigheid. En nieuwsgierigheid maakt plaats voor echt contact. Dan hoef je je waarheid niet meer te verdedigen. Je mag ze delen. En ook ontvangen wat voor de ander waar is – zonder oordeel.
Want misschien is de mooiste waarheid wel deze: dat iedereen slechts een deel ziet. En dat we samen meer zien dan alleen.
Conclusie over de waarheid in pacht hebben
Wanneer we beseffen dat onze waarheid niet dé waarheid is, ontstaat er ruimte voor dialoog en begrip. Maar écht openstaan voor andere visies vraagt ook de moed om verder te kijken dan je eigen gelijk. Ontdek waarom breder kijken essentieel is voor echte verbinding
Jouw waarheid voelt als de enig echte. En dat klopt ook. De enig echte voor jou. Dit is hoe jij de wereld beleeft. En niemand kan zeggen dat dat niet waar is. Het gaat mis als je denkt dat deze waarheid ook voor anderen geldt, of moet gelden. Als jij jouw waarheid – meestal onbewust – gaat opleggen aan anderen.Conclusie is dat de waarheid in pacht hebben niet leidt tot verbinding maar tot ‘ontbinding’ of ‘splitsing’ . Bijzonder interessant als aanvulling zijn de blogs ‘ verschillend denken ‘ en ‘ polarisatie ‘ .
Of deze blog had ook kunnen heten…
- “Waarom je eigen gelijk niet altijd klopt”
- “De vele kanten van de waarheid”
- “Over adviezen, bedoelingen en misverstanden”
- “Wat als we allemaal een beetje gelijk hebben?”
Deze blog staat niet alleen. Bekijk ook de andere artikels in het thema ‘ Communicatie & wederzijds respect ‘ die hierover meer achtergrond en inspiratie bieden.
➤ Leestip : Een inspirerende blog van Nele De Boeck met de vraag ‘ wil je gelijk hebben of gelukkig zijn ‘
Hobbypartner : Samen beleven, samen verbinden.