Hoe werken zelfhulpgroepen ?
Zelfhulpgroepen worden niet geleid door een professional, maar door deelnemers zelf. Zelfhulp is gebaseerd op partnership, gelijkwaardigheid en individuele ervaringen die worden gedeeld. Zelfhulpgroepen werken vanuit de behoeften van de deelnemers. Door zelfhulp komen getroffen mensen op voor hun eigen belangen.
Zelfhulpgroepen – de stille kracht van lotgenotencontact
Wat doe je als het leven je onderuit haalt? Door ziekte, verlies, scheiding, armoede of een psychisch probleem?
Vaak begint het met stilte. Eenzaamheid. Onbegrip.
En dan, op een onverwacht moment, is er iemand die zegt: “Ik herken dat. Ik ben daar ook geweest.”
Dat is het begin van lotgenotencontact. En voor velen: het begin van hoop.
Van houvast. Van opnieuw zin vinden in een leven dat even stuurloos leek.
Wat is een zelfhulpgroep eigenlijk?
Een zelfhulpgroep is geen therapie. Geen hulpverlening. Geen verplicht programma.
Het is een veilige plek waar mensen met een gedeelde ervaring met elkaar praten – zonder oordeel, zonder drempel, zonder hiërarchie.
Soms zijn de thema’s medisch – zoals leven met een chronische ziekte.
Soms psychologisch – zoals omgaan met angst of depressie.
En soms sociaal – zoals rouw, armoede of het hervinden van jezelf na een echtscheiding.
In al die gevallen gaat het om één ding: weten dat je niet alleen bent.
Waarom zelfhulpgroepen zoveel betekenen
Wat een arts of hulpverlener soms niet kan geven, ontstaat spontaan in een groep lotgenoten:
Herkenning. Begrip. Vertrouwen.
Je hoeft jezelf niet uit te leggen. Je hoeft je verhaal niet te verantwoorden.
Je mag gewoon zijn. En dat is vaak al helend op zich.
Veel mensen vinden in een zelfhulpgroep de eerste stap richting aanvaarding, perspectief en soms zelfs nieuwe levenszin. Niet omdat hun situatie plots verandert, maar omdat ze merken dat ze begrepen worden.
Van het ziekenhuis naar de huiskamer
In de jaren 1970 ontstonden steeds meer zelfhulpgroepen buiten de muren van ziekenhuizen en instellingen.
Burgers namen het heft in eigen handen. Niet langer vanuit structuren zoals de kerk of de traditionele zuilen, maar vanuit hun eigen ervaring.
Ze richtten verenigingen op voor mensen zoals zij – om te praten, te luisteren, en soms om samen actie te voeren.
Niet toevallig groeiden in die periode ook patiëntenverenigingen, praatgroepen rond armoede en initiatieven voor alleenstaanden of weduwen.
Het was een nieuwe vorm van solidariteit: geen bevoogding, maar onderlinge kracht.
Vandaag: samenwerken en versterken via zelfhulpgroepen
Zelfhulpgroepen zijn geëvolueerd. Ze delen kennis, organiseren samen activiteiten, werken samen met hulpverleners.
Ze vragen erkenning – niet om over te nemen wat zorgverleners doen, maar als aanvulling vanuit ervaring. Ze bouwen bruggen. Tussen mensen, tussen zorg en samenleving, tussen stilte en stem. Wil je zelf iets betekenen voor anderen? Lees de blog ‘ hoe vrijwilligerswerk je tijd én betekenis kan geven ‘.
Wat Hobbypartner te maken heeft met zelfhulpgroepen ?
Hobbypartner.be is geen zelfhulpgroep. Maar de filosofie is gelijkaardig.
We geloven dat échte verbinding – via gedeelde interesses, activiteiten, gesprekken – mensen sterker maakt.
Je hoeft geen diagnose te hebben om steun te vinden bij anderen.
Soms is het delen van een wandeling, een gesprek op café of een gedeelde hobby precies wat je nodig hebt om opnieuw aansluiting te voelen.
Zoals zelfhulpgroepen laten zien: het zijn niet altijd instellingen of systemen die mensen helpen.
Soms zijn het gewoon… andere mensen.
Samen beleven – samen verbinden. Ook in moeilijke tijden.
Zelfhulpgroepen zijn ontstaan uit nood, maar ze geven hoop.
Ze herinneren ons eraan dat we geen professionals hoeven te zijn om iets voor elkaar te betekenen.
Alleen maar mensen. Die luisteren, herkennen en nabij blijven.
Daar begint verbinding. Daar begint veerkracht.
Dit artikel maakt deel uit van een reeks. Ontdek ook de andere blogs in het thema ‘ Samenleving & verwachtingen ‘ die hier nauw bij aansluiten.
➤ Trefpunt Zelfhulp vzw is het ondersteunings – en expertisecentrum voor zelfhulpgroepen in Vlaanderen. Nuttig als je overweegt beroep te doen op een zelfhulpgroep
Hobbypartner : samen beleven, samen verbinden